Uçaktaki şiirler
Alper Öz
“Kusmuk Torbası Şarkısı; aşkın, ilhamın ve belleğin keşfi” şeklinde başlayan tanıtım yazısı kitabın yazılış sürecine dair bilgilendirme notuyla devam ediyor: “Cave’in 2004’teki 22 şehirlik Kuzey Amerika turnesinde, havayollarının kusmuk torbalarına karaladıklarıyla başlayan macera, bir süre sonra huzursuz, upuzun, çağdaş bir masala dönüşmüş”. Öncelikle edebi niteliğe sahip herhangi bir kitabı “aşkın, ilhamın ve belleğin keşfi” veya türevi kelimelerle tanıtmak kolaycılıktır. Bu kelimelerin çizdiği oldukça geniş çerçeve kitap değerlendirmesi sayılamaz. Dolayısıyla bu gibi yakıştırmaları, her kitabın başına, sonuna yazmak klişedir. Ek olarak gözden kaçmış olmalı, söz konusu turne 2004 değil, 2014 tarihli.
Nick Cave’i şarkılarından, şarkı sözlerinden ve kliplerinden tanırız. “As I Sat by Her Side”, “Weeping Song”, “People Ain’t No Good” ilk anda sıralayabileceğim şarkılarından. Ancak bu sözlerden sonra Kusmuk Torbası Şarkısı’nda yer alan şiirler veya söz dizinleri Nick Cave denildiğinde ilk anda akla gelebilecek etkide değiller. Çeviri düz şekilde yapılmış, Nick Cave şarkılarındaki şiirsel akışı yakalamaktan uzak. Kitap şiir kitabı olmaktan çok, Cave’in turne sırasında kusmuk torbalarına aldığı notların bir derlemesi. Cave’in not almaya ve yazmaya meraklı olduğunu şarkılarından ve kendi el yazısıyla oluşturduğu sözlüğünden biliyoruz. Buna rağmen seyahatlerinde defter kullanmak yerine uçaklarda ön koltuk cebindeki kusmuk torbalarına not alması, şiir yazım sürecine dair bir şey mi? Bu süreci ilginçleştiriyor mu? Defter taşımaktansa daha pratik bir yol olarak kusmuk torbasını tercih etmenin şiirin yazım süreci ve üslubu üzerinde bir etkisi olabilir. Ancak doğrudan kendi dili ve bu dilin ortaya çıkardığı eser (belki de çeviriden kaynaklı) dikkat çekmese de notlar arasına serpiştirilmiş bazı şarkılarının yazılma sürecine dair bilgiler, otellerde yaşadıkları, seyahat sırasında başlarından geçenler, atıfta bulunduğu ve etkilendiği ögeler Nick Cave severlere hitap ediyor.
