Henüz Düzenlenmemiş Bir Şiir Birikimi
Alper Öz
Dizelerinden anlaşıldığı kadarıyla Cihan Ülsen günümüzü yakından takip ediyor; hem şiir gündemini hem siyasi, ekonomik, sosyal medya gündemini. Kitabın ilk sayfalarından itibaren bugün yazılan şiirin ortalamasının sesini duyuruyor, ancak yeni bir ses duymadığımı belirtmeliyim. Bu gündemi yakından takip etme durumu şiiri açısından aleyhte işlemiş görünüyor. Kitabın ikinci şiiri olan “biz eşit değiliz sevgilim”in ilk dizesi, “bu gündeme aldanırsak ölürüz biz”. Bu dizesinde konuya dair farkındalığını gösterse de gündem çerçevesinde kalmaktan kendini alamamış. Zira kitabın henüz başlarındaki üç şiir gündeme adanmış, bu durum sonraki sayfalarda da kendini göstermiş. Sık tekrar edilen kelimeler de var. Buradaki itirazım, merakım, güncelin şiire alınmasına değil, güncel konuları kullanmanın cazibesine kapılıp zorlama da olsa şiire dahil edilmesini tartışmaya açmak istememden kaynaklanmaktadır.
“ana haber bültenlerinde 25 karede bir ölüm / bilişim çağı alternatif bir ölümdür”(s.14) on yılın başlarından beri bitirilemeyen internet çağı olumsuzlamasını işaretlerken;
“en fiyakalı düşler ve kredi kartına on iki taksit aldanışlar / mil puanlarınız ve dört alışverişe yüz liranız / sizin olsun kariyer planlarınız ve muhasebe kayıtlarınız” (s. 17), “siz numaranızı bırakın biz sizi uygun bir vakitte ararız / … / üstümüze rahat bir şey alıp geliriz / bir de evladiyelik sosyal mesaj: “sevgi emek ister!” (s. 28–29) dizeleriyle yine revaçta olan başlıklardan olan reklam dünyasına ve beyaz yaka düşlerine çok da yeni olmadığını düşündüğüm bir dille göndermeler yapılıyor. Buralarda bir ironi yapılmışsa bile ironi etkisini uzun süre sürdürmüş ve aşılamamış. “bir kıyametim var, sahibinden satılık / az kullanılmış yeterince steril / doktordan değil ama efkarlanınca yakılan bir iki sigara / kıyametim” (s. 25) bu dizelerde de içinden çıkılamayan klişeler göze çarpıyor.
Kitabın iyi şiirlerinden olan “roboski: bir şiire giriş için denemeler” (s. 34) diğer şiirlere nazaran daha kendi dilinde denebilecek bir şiirken hemen sonrasında gelen “maraz kokan denklem” şiirinin sonunda yer alan “zaman renk değiştirir erinme, sloganını söyle / sana kim olduğunu yumruğun söyleyecek” (s. 46) dizeleri klişe bir slogan olmaktan öteye gidememiş.
Dikkat çeken bir diğer konu, şairin şiir yazdığını sık hatırlatması; “Ölmek: ne zaman bitecek bu şiir.” (s. 20), “-derken giriş yapamıyorum / gelişmiyor çünkü kahrolası!-” (s.21), “öyle ya, durmayıp yerinde / bu şiiri de nüfus kayıtlarından düşürürler mi ki” (s.33), “kaldığımız yerden devam edebiliriz / ve şiire böyle başlarsak ikna edebiliriz birbirimizi elbet” (s. 52), “ey şimdi bu şiirde ölmekte olan adam” (s. 68)
Kitabın ikinci bölümü olan “ikinci şüphe” kapsamındaki şiirlerde göndermeler ve şiir dili kitabın “birinci denklem” adlı birinci bölümüne nazaran daha kişiselleşmiş, ortalamadan uzaklaşmış ama evet, sadece birinci bölüme nazaran. Şiir yazdığını hatırlatmaya devam etmiş. Bu bölümde dikkat çeken şiirler; dil bilgisi çalışmaları, kendinden başka herkes, kaldığı yerden.
Hüseyin Cöntürk, Haluk Aker’e yazdığı mektuplardan birinde şöyle diyordu: “şair iyi bildiği şeyi sana da göstererek, yutturarak şiirini güzel kılar”. Ülsen’in, ilk kitabı olan bu kitapında, bildiği alanda yakaladığı noktaları gösterebilmiş ancak yutturma ve sindirme safhalarına henüz gelememiş bir şiiri olduğunu düşünüyorum.
